یکی از محصولات تهیه‌شده از کک نفتی، گرافیت کم سولفور است. این ماده با قرار گرفتن در کوره‌های گرافیتی و فرآوری در دمای بالا، با درصد خلوص عالی تولید می‌شود. ویژگی‌های برجسته این گرافیت شامل میزان بالای کربن، درصد کم گوگرد و خاکستر، و تخلخل پایین است. این نوع گرافیت کاربردهای فراوانی دارد، اما مهم‌ترین کاربرد آن در صنعت فولادسازی است. این گرافیت به عنوان بهترین افزودنی کربنی برای ذوب کردن کک نفت گرافیتی شناخته می‌شود و می‌تواند جایگزین ضایعات گرافیتی گردد.
گرافیت کم سولفور چیست
گرافیت کم سولفور یا GPC (Graphitized Petroleum Coke) نوعی گرافیت است که میزان سولفور آن به طور قابل توجهی از گرافیت‌های معمول موجود در بازار، کمتر است. این نوع گرافیت، از طریق قرار گرفتن کک نفتی دارای خلوص بالا در کوره گرافیت با دمای بالای 3000 درجه سانتی‌گراد ایجاد می‌شود. به منظور تولید کک نفتی، حرارت باید از ساختار لایه‌ای آمورف به درون لایه 6 وجهی بلور کربن وارد گردد که این فرآیند با نام گرافیت زایی شناخته می‌شود. کک نفتی که از طریق این فرآیند اصلاح می‌شود، گرافیت کم سولفور نامیده می‌شود.
میزان بالای کربن این گرافیت نقطه قوت آن محسوب می‌شود. همچنین میزان گوگرد و خاکستر این محصول بسیار کمتر از حالت عالی است. تخلخل این گرافیت در مقایسه با گرافیت‌های معمول کمتر است. برای تولید چدن و پوشش‌های آلیاژی که نیاز به گوگرد بسیار کم دارند، می‌توان از این گرافیت استفاده نمود. از جمله مهم‌ترین ویژگی‌های این نوع گرافیت شامل:
- این نوع گرافیت دارای خلوص بسیار بالایی است و می‌تواند برای صنایعی که حساسیت زیادی روی خلوص گرافیت دارند، مناسب باشد.
- محتوای سولفور موجود در این گرافیت کمتر از 0.05 درصد است که باعث شده بتوان آن را برای فرآیندهای حساس همچون صنایع الکترونیکی استفاده نمود.
- مقاومت حرارتی این محصول بسیار بالاست و می‌توان آن را در دماهای بالا برای مدت طولانی استفاده کرد.
راهنمای خرید گرافیت کم سولفور
در صورت نیاز به خرید گرافیت کم سولفور باید به انواع آن دقت داشته باشید. نوع دانه بندی، میزان کربن، روش خالص سازی و تولید، درصد سولفور، همه و همه می‌توانند عامل موثری برای خرید این گرافیت‌ها محسوب شوند. هر چقدر درصد کربن به دلیل کاهش سولفور افزایش پیدا کند، شاهد کاهش درصد گوگرد نیز خواهیم بود و این موضوع قدرت کربن دهی را افزایش می‌دهد. بنابراین، حتما باید به درصد کربن و سولفور موجود در این گرافیت‌ها توجه داشته باشید.
کشور تولید کننده و برند گرافیت کم سلفور نیز تاثیر زیادی روی کیفیت آنها دارد. گرافیت‌های کم سولفور درجه یک چینی با دانه بندی 1 تا 5 میلی متر در مقایسه با گرافیت‌های ترکمن و روس قیمت بالاتری دارد، ولی کیفیت این نوع گرافیت در مقایسه با نمونه‌های دیگر بازار بالاتر است. در حال حاضر، برندهای تولید کننده داخلی برای کاهش نیاز صنایع به واردات، اقدام به تولید گرافیت با درصد سولفور متفاوت کرده‌اند که لازم است قبل از خرید، حتما برچسب آنالیز کیفی و ویژگی‌های فنی محصول را چک کنید. همچنین مقایسه قیمت هر یک از این گرافیت‌ها با یکدیگر برای انتخاب بهترین نوع گرافیت جهت دستیابی به نتیجه مناسب، بسیار حائز اهمیت است.
کاربردهای گرافیت کم سولفور
گرافیت کم سولفور به دلیل داشتن ویژگی‌های فنی و مقاومت حرارتی بالا، می‌تواند در بسیاری از پروژه‌ها با اهداف مناسب استفاده گردد. درصد کربن بالای این محصول، باعث شده تا بتوان آن را به عنوان یک ماده افزودنی در صنعت لاستیک و پلاستیک استفاده نمود. ضمن اینکه این محصول به عنوان روان کننده، درزگیر، ترمزهای ترکیبی، برس‌های برقی و تجهیزات مشابه قابل استفاده است. با این حال مهم‌ترین کاربرد این گرافیت، در صنایع تولید فولاد و چدن است؛ چرا که درصد بالای کربن آن باعث می‌شود تا بتوان به درصد مذاب چدن و فولاد رسید. از جمله مهم‌ترین کاربردهای گرافیت کم سولفور می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- افزایش سختی فولاد با افزودن گرافیت
- احیای فولاد و اکسیدهای فلز با کمک اکسیداسیون کربن
- تولید الکترودهای صنعتی متالوژی با پرس پترولیوم کک
عوامل تاثیر گذار در قیمت گرافیت کم سولفور
قیمت گرافیت کم سولفور برای صنایعی که نیاز به استفاده از این گرافیت برای دستیابی به اهداف مورد نظر خود دارند، از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است. عوامل زیادی در قیمت گذاری این محصول تاثیرگذارند که از جمله آنها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- نحوه تولید: تولید طبیعی یا صنعتی (مصنوعی) گرافیت‌های کم سولفور می‌تواند روی قیمت این محصولات تاثیرگذار باشد.
- بازار عرضه و تقاضا: اگر میزان عرضه این گرافیت‌ها کاهش پیدا کند و تقاضا زیاد شود، قیمت بالا می‌رود و برعکس اگر تقاضا کم شود و عرضه زیاد گردد، قیمت کاهش پیدا خواهد کرد.
- گرید محصول: گرید محصول، درصد ترکیبات به کار رفته و درصد خلوص کربن به کار رفته در این گرافیت‌ها می‌تواند روی قیمت نهایی آنها تاثیرگذار باشد.
- نرخ دلار و بازار: با افزایش قیمت دلار و ارز در بازار قیمت گرافیت‌های کم سولفور نیز به دلیل افزایش قیمت مواد اولیه بالاتر می‌رود.